Osman Bilge
28 Ocak 2010
|
| AVM STANDLARI (Ekonomist dergisi) |
Alışveriş merkezi standları
Alışveriş merkezlerinin en canlı yürüme alanlarında kurulan standlar yerine göre dükkanlardan bile daha iyi iş yapıyorlar. Küçük alana kurulduğu için kiraları da düşük oluyor, her geçen önünden geçtiği için daha çok müşteri çekiyor. Genelde düşük fiyatlı ürünleri sattıkları için de kolay alıcı buluyorlar. Sadece satış değil, tanıtım amaçlı standlar da rağbet görüyor. AVM girişleri, firmalar ürün ve hizmet tanıtımı için tercih ettikleri yerler.
AVM yönetimleri stand kiralamada satış yapılıyorsa aylık veya günlük fiyat uyguluyorlar. Tanıtım ve satış gücü yüksek olduğundan, fiyatlar da yüksek oluyor. İyi bir AVM tanıtım standından bir hafta sonu için 500 $ alıyor. Satış için istenen aylık kiralar da 1000 liradan başlıyor, birkaç bin liraya kadar çıkabiliyor. Herhalde kulağa az gelsin diye rakam yükselince TL yi bırakıyor, 1500 $, 3500 € gibi rakamlar telaffuz ediyorlar. İyi bir AVMde canlı bir nokta için bu kirayı ödeyecekler sıraya giriyor.
Şekerlemede Çook Şeker ile başlayan bu akım, Alman Haribo hakimiyetinde devam ediyor. Çikolatada ilk marka olan Bind 15 kadar AVM de yer aldı. Yakın zamanda birçok çikolata markası daha çıktı, çikolatanın üzerine logo bansalar, şekilli çikolata üretenler var. Haşlanmış tane mısır standları Malezya’lı Daily Fresh ile başladı. İşin basitliği, yatırımın ucuzluğu ve karlılığı nedeniyle hızla Corn in Cup, Mısırane, Sarı Şekerim gibi çok sayıda takipçisi çıktı. Ekipmanı iç piyasadan, ürünleri ithalatçılardan alıp 3-5.000 TL ile işe girmek de mümkün, ama iyi AVM lerde yer kiralayan markalar 15-20.000 $ toplam bedel alabiliyorlar. Elma şekerlerini yepyeni bir yorumla çok çeşitli ve göz alıcı şekilde süsleyen Sihirli Elmalar AVM lerde 12.000 $ yatırımla açılıyor, sınırlı çeşitle marketlerde de satılıyor. Ülkemize yeni gelen çikolata çeşmesi, büyük boyutlu şelalelerden akan renk renk çikolataları ile göz alıyor. Choconet markasının hızlı yayıldığı bu sektörde ithal ve yerli ekipman kullanılıyor. Esasen ekipman değil, iş yapacak yer kıymetli. 5-15..000 $ yatırımla girilen standlar 20-40.000 TL ciro yapabiliyor. Waffle da AVM standları ile yaygınlaşan ürünlerden. Waffle Art, Waffle Express gibi markalar toplam 20-30.000 $ yatırımla açılabiliyor. Kahve ve sıcak içecek otomatları da AVM lerde stand olarak denendi ama pek tutmadı.
Kızartma patates herkesin sevdiği bir ürün, ama AVM lerde ortak alanda kızartma kokusu istenmiyor. Özel ekipmanla yağsız kızartan Mr. Pato 18.000 $ yatırımla kuruluyor. Helezon yay gibi kesilip çubukta kızartılan İngiliz Chip Stix özel filtre ile koku sorununu giderdi. Bir ara hızlı yayılan İtalyan usulü bardakta makarna pek tutmamış olacak ki, AVM lerden kayboldu. Amerikan usulü hot dog satan sosis standları da pek ilgi görmedi. En istikrarlı gelişen, iyi AVM lerde yurt dışını görmüş ve hot dog yeme alışkanlığını edinmiş kitleyi yakaladığı yerlerde, New Franks oldu. fazla iş yapamadı. Buna karşın başta direnç gören çiğ köfte, AVM lerde stand olarak yerini aldı. Komagene, Köftecim bu sektörün önde gelen markaları. Yatırım toplam 15-20.000 $ arasında, iyi ürün hedef kitleyle buluşunca ciro fazlasıyla tatmin edici oluyor. Ama yerli ürün olmak tek başına yeterli değil. Fındık, leblebi, tarhana çorbası, kuru yemiş, simit satan küçük standlar tutmadı. Belki ürün çeşidi yetersiz, belki standları sönük kaldı, belki de tüketici çocukluğundan hatırladığı bir avuç şeye bir öğün yemek parası vermek istemedi.
Buna karşın Simit Sarayı AVM içinde açtırdığı 40m2 standını 60-70.000 $ yatırımla kurduruyor, donuk gelen zengin çeşitleri taze pişiriyor, çay ve kahveyle birlikte satıyor, cafe gibi hizmet veriyor. Meyve suyu sıkıp veren standlar aynı zamanda dondurma, waffle, kek gibi ürünler de satıyor, etrafında oturma alanı yaratıyor ve bir tür küçük cafe gibi çalışıyor. Juice Planet bu alanda hızla yayılan İzmir kökenli bir marka. Toplam 30-50.000 $ yatırımla kurulabiliyor. Daha hafif tasarımlı mobil stand fiyatı 10.000 $ civarında.
Gıda dışında gümüş takı veya bijuteri satan, bilgisayardan yıldız falı bakan, kişiye özel baskılı tişört yapan, çok çeşitli süslü sabunlar satan, himalaya kaya tuzundan abajurlar ve sair aksesusar satan birçok stand daha var. Bunların da yatırımı 10-20.000 $ civarında. Ama nerede yer alacağı önemli, yanlış yerde iş yapmıyor, kapanıyorlar.
AVM ler stand alanlarını aylık kiralıyor, uzun süreli sözleşme yapmıyorlar. O bakımdan girişimciler yatırımın düşük olmasını tercih ediyor. Ama işin karlılığı yüksek, yatırımını çok hızlı şekilde geri ödüyor. Örneğin 20.000 $ harcanan bir mısır standının AVM nin açıldığı ay 100.000 TL ciro yapıp yatırımını çıkardığı görüldü. Karlılıktan ötürü bu işi yapanlar iyi yerleri kendileri işletiyor, şüpheli gördükleri yerleri franchise ediyorlar. Alıcıların özellikle yer seçimine dikkat etmesi şart.
|
|
